Gạo Việt tăng tốc cạnh tranh: Chất lượng vượt trội, giá cả hợp lý giúp chiếm lĩnh thị trường quốc tế

Gạo Việt vươn lên nhờ lợi thế giá và chất lượng

Theo số liệu cập nhật từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam hiện đạt 388 USD/tấn. Mức này tuy cao hơn gạo Ấn Độ 10 USD/tấn nhưng lại thấp hơn gạo Thái Lan 10 USD/tấn. Đối với gạo 25% tấm, giá xuất khẩu của Việt Nam đứng ở mức 362 USD/tấn, thấp hơn gạo Thái Lan 18 USD/tấn và thấp hơn gạo Ấn Độ 5 USD/tấn. Sự chênh lệch giá có lợi này giúp gạo Việt Nam dễ dàng tiếp cận các thị trường khó tính hơn.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo, xuất khẩu gạo Việt Nam trong năm 2025 sẽ đạt khoảng 7,9 triệu tấn, giữ vững vị trí thứ hai thế giới, chỉ sau Ấn Độ. Con số này vượt xa dự báo xuất khẩu của Thái Lan, vốn được dự kiến giảm xuống mức kỷ lục 7 triệu tấn trong nhiều năm gần đây. Giá gạo xuất khẩu bình quân do Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố bao gồm cả các loại gạo chất lượng cao và gạo thường, trong khi giá của Hiệp hội Lương thực Việt Nam thường chỉ tính cho gạo thường. Ông dẫn chứng gạo ST25 xuất khẩu sang thị trường EU có thể đạt tới 1.200 USD/tấn, minh chứng rõ rệt cho giá trị của phân khúc gạo chất lượng cao.

Trong 5 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu 4,5 triệu tấn gạo, đạt 2,34 tỷ USD. Mặc dù khối lượng tăng 12,2%, giá trị lại giảm 8,9% so với cùng kỳ năm 2024. Philippines vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 41,4%. Bờ Biển Ngà và Trung Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần tương ứng là 11,9% và 10,3%.

Đa dạng hóa thị trường, nắm bắt cơ hội từ thị trường ngách

Trong bối cảnh thương mại gạo toàn cầu đang có nhiều diễn biến phức tạp, các thị trường ngách đang mở ra cơ hội mới cho gạo Việt.Hiện nay thị trường  Canada, với khoảng 7 triệu người gốc Á, là một trong những thị trường tiêu thụ gạo đầy tiềm năng. Hiện nay, xuất khẩu gạo Việt Nam vào thị trường này chiếm chưa tới 2% thị phần, do đó, dư địa thị trường còn rất lớn cho ngành lúa gạo Việt Nam khai thác.

Cùng với Canada, Singapore là một thị trường quan trọng khác. Nước này nhập khẩu tới 90% lương thực thực phẩm từ nước ngoài, và Việt Nam hiện là nguồn cung gạo đứng thứ ba, chỉ sau Ấn Độ và Thái Lan. Kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Singapore đã tăng trưởng bền vững trong những năm qua, cho thấy tiềm lực cung cấp và khả năng đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của thị trường này.

Các chuyên gia nhận định, gạo Việt đang ngày càng tăng sức cạnh tranh so với gạo Thái Lan. Nguyên nhân chính là do gạo Thái Lan đang dần mất đi lợi thế giá cả tại thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới là Philippines. Trong khi đó, Indonesia, thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Thái Lan, cũng giảm mạnh lượng nhập khẩu trong năm 2025. Lượng tồn kho eo hẹp đã đẩy giá lên cao hơn và đồng baht mạnh hơn cũng khiến giá gạo xuất khẩu của Thái Lan trở nên đắt đỏ hơn đối với người mua quốc tế.

Định hướng chiến lược nâng tầm giá trị hạt gạo Việt

Chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy nhận định, thời gian qua, ngành hàng lúa gạo Việt Nam đã có nhiều chuyển dịch tích cực trong hoạt động xuất khẩu. Định hướng rõ ràng là tập trung cho các sản phẩm gạo thơm, gạo chất lượng cao, giảm dần gạo cấp thấp và đầu tư vào sản xuất sạch hơn. Những thay đổi chiến lược này đã giúp nâng tầm giá trị hạt gạo Việt trên thị trường quốc tế.

Hiện tại, gạo chất lượng cao đang chiếm tới 60-70% tổng lượng gạo xuất khẩu, trong đó gạo cao cấp có tên thương hiệu chiếm khoảng 15%. Nhờ sự tập trung vào phân khúc cao cấp, gạo Việt Nam ít bị cạnh tranh trực tiếp bởi các nước xuất khẩu khác.

Năm 2024, giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam đạt mức cao nhất, với 627,9 USD/tấn, tăng 10,6% so với năm 2023. Giá tăng kéo theo kim ngạch xuất khẩu gạo tăng trưởng hai con số. Kết quả ấn tượng này có được là nhờ sự linh hoạt trong sản xuất và kinh doanh theo nhu cầu thị trường, cùng với việc chủ động cơ cấu lại giống lúa để phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng cũng như các kênh phân phối nước ngoài.

Những tín hiệu tích cực này cho thấy ngành lúa gạo Việt Nam đang đi đúng hướng, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia mà còn đóng góp ngày càng quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, khẳng định vị thế nông sản Việt trên bản đồ thế giới.