Sau nâng hạng, dòng vốn ngoại có thể đến theo phân kỳ

Việc FTSE Russell nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm “mới nổi thứ cấp” mở ra cơ hội thu hút vốn quốc tế và nâng chất thị trường. Các dự báo và phân tích chỉ ra rằng, việc nâng hạng có thể giúp Việt Nam thu hút thêm bình quân khoảng 5 tỷ USD vốn quốc tế trong giai đoạn tới.

Tuy nhiên, theo ông Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, dòng vốn này sẽ không đến “ồ ạt” ngay lập tức mà có thể phân kỳ, kéo dài từ 1 đến 2 năm hoặc lâu hơn. Ví dụ, trong vòng ba năm, bình quân mỗi năm chỉ khoảng từ 1 đến 2 tỷ USD vốn mới cho thị trường chứng khoán.

Phần lớn dòng vốn này được dự kiến đến từ các quỹ đầu tư ETF (quỹ hoán đổi danh mục); trong đó, có khoảng 30% từ quỹ thụ động và 70% từ quỹ chủ động. Dù vậy, các nhà đầu tư vẫn sẽ tiếp tục theo dõi sát sao động thái của thị trường, chính sách và cả hành động của các nhà đầu tư tổ chức khác. “Với tình hình hiện tại, rõ ràng chúng ta còn rất nhiều việc phải làm”, ông Lực nói.

Ông Lực cũng cho rằng dù thu hút được khoảng 3-5 tỷ USD chia ra trong vài năm tới thì đó vẫn là tín hiệu tích cực đối với thị trường tài chính nói chung, thị trường chứng khoán nói riêng. 

Ở góc độ rộng hơn, ông Lực nhìn nhận việc nâng hạng sẽ là chất xúc tác để các dòng vốn khác cùng tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam, chứ không chỉ riêng dòng vốn nêu trên. Thực tế, một số dòng vốn khác cũng đã và đang được kích hoạt, bổ sung cho thị trường.

Bên cạnh đó, nâng hạng cũng giúp thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên lành mạnh hơn, vì nếu muốn nâng hạng và duy trì vị thế, rõ ràng phải nâng cao chất lượng, hiệu quả và quy mô của thị trường, đúng như mục tiêu trong “Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam” do Chính phủ đề ra. Vốn ngoại tệ cũng sẽ góp phần giúp Việt Nam có thêm nguồn lực ngoại tệ, đồng thời tạo thêm công cụ để bình ổn tỷ giá hiện nay và sắp tới.

Để tận dụng hiệu quả, theo ông Lực, Việt Nam phải thực hiện đồng bộ các giải pháp về thể chế, nâng cao minh bạch và cải thiện chất lượng thị trường.

Trong đó, Việt Nam mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng thị trường chứng khoán. Điều này không chỉ nằm ở việc tăng số lượng doanh nghiệp niêm yết mà còn phải có thêm những doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng, công nghiệp chiến lược nhằm giúp cấu trúc thị trường tiệm cận thông lệ quốc tế. 

Song song với đó là yêu cầu về minh bạch thông tin, nâng cao chất lượng báo cáo tiếng Anh và áp dụng chuẩn mực kế toán, tài chính quốc tế (IFRS) để đáp ứng tiêu chí của các tổ chức xếp hạng. Một yếu tố quan trọng khác là phát triển đội ngũ nhà đầu tư, cả tổ chức lẫn cá nhân, đặc biệt các quỹ đầu tư trong nước, theo hướng “xanh hóa” và “số hóa” để bảo đảm thị trường phát triển bền vững.

Xét về thể chế, vị chuyên gia cho rằng, trong Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đã nhận diện rất rõ một số điểm then chốt. Trước hết, cần tổ chức thực hiện thật tốt các cơ chế, chính sách, đặc biệt các nghị quyết chiến lược mà Đảng và Nhà nước đã ban hành, cùng với việc triển khai các luật có liên quan như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Chứng khoán và một số luật khác.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục ban hành những quy định pháp luật mới để điều chỉnh các lĩnh vực, mô hình kinh doanh mới trên cơ sở thử nghiệm, đồng thời đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả cao hơn. Ngoài ra, phải kịp thời tháo gỡ những rào cản, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện. Ông Lực cũng kiến nghị đã đến lúc cần rà soát lại Luật Chứng khoán - ban hành năm 2019 và sửa một phần năm 2024.