Trong Thông cáo kết thúc tham vấn Điều IV, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam 2025 từ 6,8% xuống 6,5%.
IMF hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam 2025 xuống 6,5%. Ảnh: Internet
IMF giải thích, dự báo của tổ chức dựa vào 3 điểm quan trọng. Thứ nhất, dù xuất khẩu là động lực chính giúp kinh tế phục hồi, triển vọng tăng trưởng vẫn chịu tác động từ “những bất định bên ngoài”, nổi bật là các chính sách thuế mới của Mỹ.
Thứ hai, lạm phát cơ bản được dự báo vẫn trong tầm kiểm soát, nhưng rủi ro từ nguồn cung điện và thiên tai có thể gây gián đoạn sản xuất.
Thứ ba, IMF nhấn mạnh Việt Nam cần tiếp tục cải cách cấu trúc, nâng cao năng suất và thu hút đầu tư chất lượng cao để duy trì tăng trưởng bền vững.
Tác động từ phía Mỹ được xem là biến số lớn nhất. Thỏa thuận thương mại song phương Mỹ - Việt công bố ngày 2/7/2025 nêu mức thuế 20% áp lên nhiều dòng hàng xuất xứ Việt Nam, ảnh hưởng lớn đến chi phí của khu vực sản xuất xuất khẩu tại Việt Nam.
Bên cạnh rủi ro từ thương mại quốc tế, an ninh năng lượng, đặc biệt là điện, được IMF coi là yếu tố quan trọng trong trung hạn. Sau đợt thiếu điện nghiêm trọng ở miền Bắc mùa hè 2023, EVN đã triển khai nhiều biện pháp vận hành và dự phòng nhằm tránh tình trạng cắt điện mùa hè 2024.
Tuy nhiên, báo cáo của EVN cho thấy nhu cầu phụ tải tăng nhanh, nguồn điện than và khí gặp thách thức về nhiên liệu, trong khi điện tái tạo cần cơ chế đấu thầu và giá mới để giải phóng công suất.
Doanh nghiệp FDI đặc biệt quan tâm đến việc chính sách điện gió, điện khí LNG và lưới truyền tải được triển khai đúng lộ trình, nhằm giảm nguy cơ gián đoạn sản xuất. IMF nhấn mạnh rằng đảm bảo an ninh năng lượng là điều kiện cần để chuỗi cung ứng vận hành trơn tru và thu hút dòng vốn FDI hiệu quả.
Như vậy, việc hạ dự báo của IMF không chỉ phản ánh các yếu tố bên ngoài như chính sách thuế Mỹ hay thỏa thuận thương mại mới, mà còn cảnh báo những thách thức nội tại như an ninh năng lượng và cơ cấu hạ tầng sản xuất. Đây là lời nhắc nhở quan trọng cho doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách: tăng trưởng kinh tế không chỉ phụ thuộc vào dòng vốn và xuất khẩu mà còn đòi hỏi cải cách, nâng cấp cơ sở hạ tầng và quản trị rủi ro để duy trì đà phát triển bền vững.
Ngay cả sau khi hạ dự báo, IMF vẫn tiếp tục đặt Việt Nam trong nhóm tăng trưởng cao của châu Á (IMF ước Trung Quốc 2025 khoảng 4,1%, Thái Lan khoảng 3-3,5% tùy kịch bản). Nền tảng xuất siêu, lạm phát trong tầm kiểm soát và đà hồi phục công nghiệp, bán lẻ là điểm cộng lớn. Thách thức chính là thương mại địa chính trị khó lường và điện hạ tầng. Nếu chuyển rủi ro thành động lực cải cách như IMF gợi ý, Việt Nam vẫn có thể giữ vị thế “điểm đến FDI” hàng đầu ASEAN trong chu kỳ dịch chuyển chuỗi cung ứng mới.
Trong ngắn hạn, bài toán sống còn là giữ đơn hàng và biên lợi nhuận. Giới chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp nên lập ba kịch bản thuế ở thị trường Mỹ, rà soát quy tắc xuất xứ, tăng tỷ lệ nội địa hóa và tìm đơn hàng bù ở các thị trường FTA. Trung hạn, hãy xem ESG, số hóa, năng suất là “đòn bẩy” chính: đầu tư tiết kiệm năng lượng, dữ liệu chuỗi cung ứng, tự động hóa và thiết kế. Trong dài hạn, chiến lược bám sâu thị trường nội địa 100 triệu dân sẽ là “bộ giảm xóc” tốt nhất trước mọi cú sốc bên ngoài.
