Phụ phí xếp dỡ hàng hoá tại cảng (THC) là một loại phí theo thông lệ quốc tế, có thể điều chỉnh theo diễn biến thị trường. Đây là khoản phụ phí do hãng tàu thu để bù đắp chi phí xếp dỡ hàng hóa tại cảng, bao gồm các hoạt động đưa container từ bãi tập kết ra cầu tàu và ngược lại.
Ảnh: VTV
Một số doanh nghiệp vận tải cho biết, trong giai đoạn giá cước vận tải giảm mạnh, thậm chí xuống mức âm, các hãng tàu vẫn duy trì phụ phí như một biện pháp bù đắp.
Theo thống kê của Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ hàng hải Việt Nam (Visaba), mức phụ phí xếp dỡ hàng hoá tại cảng (THC) hiện nay đã tăng gần 50% so với 10 năm trước.
Cụ thể, nếu năm 2013, mức phí THC trung bình khoảng 90 USD cho container 20 feet và 140 USD cho container 40 feet, thì đến năm 2023, con số này đã tăng lên lần lượt khoảng 125 USD và 195 USD.
Theo phân tích của Visaba, mức chi trả của các hãng tàu cho cảng biển Việt Nam chỉ chiếm khoảng 40% số tiền họ thu từ chủ hàng. Cụ thể, nếu hãng tàu thu trung bình 173 USD/container thì chỉ trả khoảng 69 USD cho cảng biển.
Trong khi đó, tại một số quốc gia trong khu vực, tỷ lệ này cao hơn đáng kể. Chẳng hạn, tại Thái Lan, mức phí các hãng tàu trả cho cảng chiếm khoảng 72% số tiền thu từ chủ hàng; ở Philippines là 73% và Singapore là 58%.
Chuyên gia của Visaba cho biết, hiện các hãng tàu nước ngoài đang thu nhiều loại phụ phí tại Việt Nam mà chưa có cơ chế kiểm soát chặt chẽ. Chỉ cần thị trường có biến động, các hãng tàu lập tức điều chỉnh tăng phụ phí, có thời điểm mức tăng lên tới 10-20%.
Thực tế, hơn 90% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam đang phụ thuộc vào các hãng tàu nước ngoài, chủ yếu là 10 hãng lớn. Việc mức chi phí họ trả cho cảng thấp hơn nhiều so với khoản phụ phí thu từ chủ hàng đang khiến các hãng tàu thu về khoản lợi nhuận chênh lệch đáng kể.
Ngoài THC, các hãng tàu còn áp dụng hàng loạt phụ phí khác như: phí mất cân bằng container, phụ phí biến động giá nhiên liệu, phí vệ sinh container…
Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành Thông tư số 31/2024 sửa đổi, bổ sung Thông tư 12/2024, trong đó yêu cầu kê khai giá đối với nhiều dịch vụ tại cảng biển, bao gồm dịch vụ bốc dỡ container, vệ sinh container, xếp dỡ hàng khô, hàng rời, hàng lỏng… nhằm tăng cường minh bạch và quản lý giá dịch vụ cảng biển.
Cục Hàng hải Việt Nam cũng đang phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu đề xuất của các hiệp hội và doanh nghiệp về việc tăng giá dịch vụ bốc dỡ container tại các cảng nước sâu như tại Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải, là những nơi tập trung nguồn hàng hóa chủ lực của quốc gia. Đồng thời, Cục Hàng hải Việt Nam sẽ nghiên cứu có lộ trình, kế hoạch điều chỉnh giá, từng bước đưa giá dịch vụ tại cảng biển của Việt Nam tiệm cận với khu vực và thế giới.
